Gitar bakımını 3 ayrı kategoride inceleyeceğiz. Bunlar ;
Tel bakımı, gövde ve klavye bakımı, metal akşamların bakımı.
Bildiğiniz üzere bir gitar iki temel bileşenden oluşmaktadır. Bunlar ;
Gitarın klavyesi ve gövdesini oluşturan temel bileşen ağaç .
Gitarın akordunun ayarlanmasını sağlayan metal aksamlar ve bununla birlikte elektro, bas gitar gibi diğer gitar çeşitleri içinse bu söylediklerimize ek olarak elektronik aksamlardır.
Metal akşamların bakımının yapılması ile birlikte ;
Gitarı akort ederken burguların daha rahat dönmesi
Gitarınızı akort kaçırmaması gibi olumlu sonuçlar elde etmenizin yanı sıra elektro gitarda çok önemli olan killswitch ile istediğiniz manyetik grubunu hiç takılma yaşamadan anında aktif edebilmeniz
Ya da yine elektro gitar ve bas gitarda tonun ayarlanmasını sağlayan potansların kusursuz çalışmasını sağlayabilirsiniz.
Gitarın ağacı ve klavye temizliği açısından ise ;
Unutmamanız gereken en önemli noktalardan biri de bu ! Kaliteli bir şarabı düşünün, yıllarca bekletilmesi onun tadını daha da güzelleştirecek ve hatta şişesinin binlerce dolara satılmasını sağlayacaktır.
Gitar klavyesini de bu noktada şaraba benzetebiliriz çünkü gitardan istediğiniz o güzel en iyi tonu elde edebilmenizi sağlayan nokta burasıdır. Eğer siz gitarın bakımlarını düzenli yaparsanız hem yıllar içinde oturan gitarın tonuna önemli bir katkıda bulunmuş olacaksınız hem de diğer bir yandan daha iyi bir enstrümana geçmek istediğiniz zaman, elinizdeki gitara gereken değeri verdiğiniz için, satmak istediğinizde elinizden daha rahat çıkarabileceksiniz.
Gitar Teli Bakımı
Gitar telleri de belirli bir ömüre sahip gitar parçalarından biridir. Kullanmasanız bile zaman içerisinde özelliğini kaybetmektedir. Bunun temel nedeni ise tellerin hava ile temas içerisinde olmasıdır. Klasik gitarda en üst kalın 3 tel diğer gitar türlerinde ise tüm teller metaldir ve bu metal teller siz kullanmasanız bile hava ile temas içerisine girdiğinde oksitlenmektedir.
Gitar telleri sarım halinde bulunduğundan tek bir parça değil de birden fazla parçanın birleşip sıkıştırılması ile oluşmaktadır. Kullanıma bağlı gitar tellerinin eskimesi de bu sarımların, siz gitarı her kullandığınızda elinizde bulunan kirlerin teller tarafından absorbe edilmesini sağlar. Bu kirler sadece gitar teli tarafından değil aynı zamanda klavye tarafından da emilmektedir
Tellerin bu şekilde kirlenmesi hem gitar klavyenizin çizilmesine neden olacak aynı zamanda da gitardan aldığınız tonu olumsuz yönde etkileyecektir. Gitar teli değiştirmek tam bir kondisyon sağlasa da her zaman gitar teli değiştirmenize gerek kalmayabilir bu durumda sadece gitarın tellerini temizlemeniz de size yarar sağlayacaktır ancak yine de unutulmamalıdır ki sıfır bir tel takımı takmak kadar etkili olmayacaktır.
İnternette birçok gitar bakım ürünü olduğunun farkındasınızdır. Bunlardan kimisi gerçekten işinizi görebilecek kimisi ise hiçbir işe yaramamaktadır. Biz kendi tecrübelerimizden yola çıkarak sizlere gitar teli temizlemeniz sırasında kullanmanız açısından WD-40 isimli ürünü tavsiye ediyoruz.
Otomobil, motosiklet bakımı sırasında da sıkça kullanılan bu ürünün en önemli avantajı size anında sonuç vermesi ve diğer marka ürünler kadar pahalı olmamasıdır.
Bu ürünü kullanmaya geçmeden önce telin ömrünü uzatabilecek ve çok basit birkaç öneride bulunalım. Bunlar ;
Gitar çalmadan önce kesinlikle ellerinizi yıkadığınızdan emin olun. Elleriniz ne kadar temiz olursa zaman içerisinde tellere ve klavyeye geçen kir miktarı da o kadar az olacaktır.
Gitarınızı her kullandıktan sonra telleri eski bir bez parçası ile silin. Bu bez parçasının temizleme işlemi sırasında pamukçuk bırakmadığından emin olun.
Bu işlemin amacı gitar çalışmanız sonucunda gitar telleri üzerindeki nemden büyük oradan kurtulmuş olacaksınız.
Tel Temizliği sırasında WD-40 isimli ürünü kullanırken bir kağıt havluyu olabildiğince küçük bir şekle sahip olana kadar katlayın ve üzerine sıkın.
Bu kağıt havluyu ikiye katladığınız zaman gitar tellerinin tam olarak arasında kaldığından emin olun ve boydan boya gitar tellerine baskı uygulayarak temizlemeye başlayın.
Bu işlemi birkaç defa tekrarlayabilirsiniz çünkü tek seferde telleri tüm kirlerden arındırmanız pek mümkün olmayacaktır.
Diğer yandan bu işlemi çok sık tekrarlamayın çünkü WD-40 güçlü bir pas sökücü olduğu için tellerin deformasyona uğramasına da yol açabilir. Ayrıca sürekli belirttiğimiz üzere bu işlemi sadece tellere uygulayın ve kesinlikle gitarın klavyesi ya da gövdesi gibi başka yerlere temas etmediğinden olun.
Gitar telleri ne kadar sürede değiştirilmeli ?
Eğer aktif olarak gitar kullanıyor ve gitar telinizin deformasyonunu görebiliyorsanız bu durumda değiştirmek yerine az önce de dediğimiz gibi tel bakımı yapabilirsiniz.
Bu durumda bakım yaptığınız telleri en fazla 3 ay içerisinde tekrar değiştirmeniz, eğer bakım yapmıyorsanız ve sıfırdan tel takımı takmak istiyorsanız bunu da en fazla 5 ay içerisinde gerçekleştirmeniz en sağlıklı davranış olacaktır.
Hangi gitar telini kullanmak gerekli ?
Gitar telleri kendi içerisinde onlarca marka, kalınlık ve özelliğe göre çeşitli gruplara ayrılmaktadır. Sizlere şu markayı kullanın özellikleri bunlardır şeklinde açıklama yapmak yanlış olacaktır çünkü gitar tellerini çeşitli belirli bir segment içerisindeki benzer özelliklere sahip otomobiller olarak düşünebilirsiniz. Her kişinin tercihi farklı olacaktır. Bu nedenle size en uygun tel markasını bulana kadar farklı ürünler denemeniz gerektiğini belirtmek istiyoruz.
Bu aşamada dikkat etmeniz gereken tek durum ise “ paslanmaz tel “ adı altında satılan ürünleri satın almamanız gerektiğidir. Paslanmaz olması bir çok yönden cazip geliyor farkındayız ancak gitar klavyeye en çok zarar veren tel takımları bu isim altında satılan ürünlerdir.
Gitar Gövde Temizliği ve Gitar Klayve Temizliği
Gitarın klavye bakımını yapmadan önce kesinlikle gitar ile ilgili bazı bilgilere sahip olmanız gerekmektedir çünkü her bakım ürününü her gitar klavyesine uygulamak yanlış bir davranış olacaktır.
Abanoz ve gül ağacı klavyeye sahip gitarlarda en çok tercih edilen temizlik ürünü limon yağıdır. Hem hesaplı hem de gitarınızım kondisyon bakımından eksiksiz olmasını sağlayacak bir üründür. Kullanımı da oldukça basittir evde kendi başınıza rahatlıkla uygulayabilirsiniz.
Gitar Klavye Bakımı ve Limon Yağı Kullanımı
Abanoz(ebony) ve gül ağacı(rosewood klavye bakımı) klavyeye sahip gitarlarda kullanımı tercih edilmelidir.Limon yağı kullanımına geçmeden önce gitarınızın tellerini sökün. Artından pamuk ya da kulak temizleme çubuğu üzerine bir miktar limon yağı damlatın ve gitarınızın klavyesine iyice yedirmeye başlayın. Uzun süredir klavye bakımı yapılmamış gitarlara birkaç kez bu işlemi uygulamak gerekebilir ancak 3 ayda bir tel takımı değiştiriyorsanız aynı süreç içerisinde her tel değişimi sırasında da bu işlemi uygulamanız durumunda hiçbir sorun olmayacaktır.
Limon Yağı Nereden Alınabilir ?
Gitar bakım ürünlerini internetten sipariş verebileceğiniz gibi limon yağı gibi ürünleri aktarlardan da temin edebilirsiniz. Dikkat etmeniz gereken nokta ise limon yağı asidik bir ürün olduğu için asitlik değeri çok yüksek bir ürün seçmemeniz gerekmektedir.
Ben marka ürünler kullanmak istiyorum diyorsanız da yine çeşitli müzik marketlerin internet sitelerinden Planet Waves gibi markaların ürünlerini temin edebilirsiniz.
Akçaağaç Klavyeye Sahip Gitarların Temizlenmesi
Akçaağaç ya da diğer bir adı ile maple klavyeye sahip gitarlar karşımıza cilalı ve cilasız olmak üzere iki şekilde çıkabilir.
Limon yağı cilasız maple klavye üzerinde kullanılmamalıdır çünkü kararmaya yol açmaktadır. Cilasız klavyeye sahip akçaağaç gitarları temizlerken bebek yağı kullanabileceğiniz gibi yine MusicMan markasının F-One Oil ürününü de kullanabilirsiniz.
Cilalı bir akçaağaç klavyeye sahipseniz yapmanız gereken daha basit. Bildiğiniz bir zippo gazı ile klavyeyi temizledikten sonra limon yağı kullanabilirsiniz.
Özellikle akçaağaç klavyeye sahip gitarların klavye bakımlarını iki tel değişiminde bir yani 5 ayda ortalama 2 kez yaparsanız gitarın kondisyonu çok iyi bir seviyede kalacaktır.
Gitarın Gövde Temizliği
Gitarın gövde bakımı aslında iki aşamalı olarak gerçekleşir. Bunlardan biri temizleyici dediğimiz ürünler olan cleaner’lar ile yapılanlar diğerleri site cilalama işine yarayan polisher’lardır.
Temizleyiciler ile gitarınızın üzerindeki çeşitli toz ve parmak izlerini silebileceğiniz gibi cilalama ürünleri ile de daha parlak bir yüzey ve gitarın dokusunun hava almasını sağlayabilirsiniz.
Gitar cilası işlemi sonucunda gitarınızın üzerindeki kılcal çiziklerden görsel olarak kurtulabileceğiniz gibi cila ürünleri daha çok ağaç yapısının hava almasını sağlayan özel bir gomalak cilası içeriği bulundurmaktadır.
Hangi gitara hangi cila ürünü kullanılmalı ?
Gitar klavyesinde bakımında en sık yapılan hatalardan birinin her tip klavyeye limon yağı uygulamak olduğunu sizlere az önce anlatmıştık. Buna çok benzer bir durum da gitara uygulanacak cila seçiminde de geçerlidir.
Gitara uygulayacağınız cila tipleri hakkında geniş bilgiye sahip olmak zor olabilir ama bunu şu şekilde basit birkaç cümleye indirgeyebiliriz.
Nitro cilalar üst düzey gitarlarda tercih edilen bir cila biçimidir. Uygulama sırasında ince bir katman bırakmaktadır. Fender, Gibson , Esp gibi üst düzey gitarlar bu cila ile cilalanmalıdır.
Poly cilalar ise nitro cilalara göre uygulama sırasında daha kalın bir işlem yüzeyi bırakmaktadır.
Nitro cila uygulanması sırasında en iyi yöntem mikrofiber bir bez yardımı ile kullanmaktır. Diğer yandan ben bilindik marka ürünleri kullanmak istiyorum diyorsanız Jim Dunlop Polisherler kullanabilirsiniz.
Gitar Islak Mendil İle Silinir Mi ?
Aslında bu sorunun cevabını az önce sizlere detaylı bir açıklama yaparak verdik fakat bu konu ile ilgili bir çok soru geldiği için ayrı bir başlık altında toplamak istedik. Gitarın kasasını ıslak mendil ile silmek yerine biraz nemli bir bez ile sildikten sonra hemen kurulamanız daha sağlıklı olacaktır. Bunun dışında ise kesinlikle gitar klavyesine ıslak mendil değdirmemeye özen gösterin. Klavye yapısı gereği çok hassas olduğu için gitar klavye bakımını sizlere yukarıda anlattığımız gibi yapmanız gitarın ömrü açısından daha etkili olacaktır.
Gitarın Metal Aksamlarının Temizlenmesi
Burgular, killswitch, potanslar, köprü ve manyetik kapakları gibi açık bir elektronik bağlantısı olmayan metal akşamların temizlenmesinde yine WD-40 pas sökücü ürününü kullanmanız durumunda tatmin edici bir sonuç elde edebilirsiniz. Az öncede belirttiğimiz gibi bu ürünü gitarın ağaç kısımları ve elektronik kısımları ile temas ettirmemeye çalışmanızda fayda bulunmaktadır.
Bir bez yardımı ile rahatça silemeyeceğimiz kapak vidalarının bulunduğu yerler, manyetik kapaklarının bulunduğu bölgeleri bir kulak temizleme çubuğuna sıkarak rahatlıkla temizleyebilirsiniz.
Gitarın Muhafaza Edilmesi
Gitarınızı mümkün olduğunca aynı oda içinde kullanmanız, sürekli olarak bir ısı değişimine maruz bırakmamanız önemlidir. Sıcaklık farkından dolayı sürekli olarak akort problemi yaşayabilir hatta en kötü senaryo olarak da gitarınızın sap ayarı atabilir.
Gitarınızı mümkün olduğunca direkt olarak güneş ışığından etkilenmeyecek bir yerde bırakmanız ve mümkünse bir hardcase denilen kutularda kullanmanız sizin için daha sağlıklı olacaktır.
Bu kutularda gitarınızı muhafaza etmeniz sonucunda bulunduğunuz bölge nemli olsa dahi iyi bir koruma sağlayacaktır. Ancak gitarınızı her kullandıktan sonra hardcase e koyup kaldırmadan önce kesinlikle kuru bir bez ile silerek çalışma sonucunda elinizden gitar üzerine geçen nemi temizlemeniz gitarınızın kondisyonunun sürekliliği açısından oldukça önemlidir.
Ayrıca nem faktörünü en aza indirmek için ayakkabı satın aldığınızda kutu içinden çıkan nem tutucu kesecikleri de hardcase içine koyabilirsiniz.
Gitar bakımında kullanılan temizlik ürünleri için çeşitli müzik marketlerin sitelerini inceleyip fiyat alabileceğiniz gibi aynı zamanda bizlere de danışarak bu ürünler hakkında bilgi alabilir ve istediğiniz ürünü daha kısa sürede temin edebilirsiniz.
Kaynak:Ertuğrul Sanat Merkezi
Ozz.